Laurka

Część Monieckiej Izby Historycznej (MIH) stanowią pamiątki po Korpusie Ochrony Pogranicza (KOP) i po Szkole Podoficerskiej, która w latach 1930-1939 mieściła się w murach starej, rosyjskiej Twierdzy Osowiec. KOP był formacją elitarną, podlegającą pod Ministerstwo Spraw Wewnętrznych. Utworzony został w roku 1924 w celu ochrony granicy wschodniej II Rzeczpospolitej przed przemytem, rosyjską inwigilacją oraz wrogimi bandami napadającymi przygraniczne miejscowości. We wrześniu 1939 roku żołnierze KOP-u walczyli na wschodzie z armią radziecką i niemiecką, bronili Helu oraz południa naszego kraju. W okresie powojennym starano się wymazać ze świadomości ludzkiej istnienie tej formacji, którą nowa władza uważała za wrogą ZSRS i jej samej.

W zbiorach MIH znajduje się niezwykle cenna pamiątka po tej formacji. Co więcej, jest związana z pobliską Twierdzą Osowiec i naszym regionem. Jest laurka, którą żołnierze Centralnej Szkoły Podoficerskiej z Osowca przekazali swemu lekarzowi dr. kpt. Kornelowi Mikulewiczowi z okazji imienin. Zabytek pochodzi z roku 1936 i jest jednym z cenniejszych znajdujących się w naszych zbiorach. Dzięki istnieniu Muzeum Twierdzy Osowiec udało się nawiązać kontakt z córką kapitana, która przekazała wiele cennych informacji na temat jej ojca. Oto kilka z nich uporządkowanych w biogram stworzony przez st. sierż. CSP KOP z Twierdzy Osowiec Krzysztofa Szepiela.

Dr n. med. KORNEL JÓZEF MIKULEWICZ

Urodził się 8 sierpnia 1903 r. w Brodach, w woj. tarnopolskim. Był synem Emmy z d. Knauer i Władysława Mikulewiczów. Ponieważ ojciec zmarł zanim dziecko się urodziło, cały trud wychowania spoczął na matce, którą kochał wielką synowską miłością. Ona towarzyszyła mu na wszystkich ścieżkach życia, pomagała prowadzić dom, opiekowała się jego dziećmi.

Mając 17. lat zgłosił się na ochotnika do armii gen. Żeligowskiego. Od czerwca do listopada 1920 r. służył w szeregach Dywizji Litewsko-Białoruskiej. Z wojny wrócił do Brodów i w czerwcu 1923 r. zdał egzamin dojrzałości z „postępem celującym” w Gimnazjum Państwowym im. Józefa Korzeniowskiego. Współfundatorem szkoły był dziadek Kornela, Wojciech Mikulewicz.

W sierpniu 1923 r. został przyjęty do Oficerskiej Szkoły Sanitarnej (Szkoła Podchorążych Sanitarnych), którą ukończył 15 sierpnia 1929r. Jednocześnie studiował na wydziale medycznym Uniwersytetu Warszawskiego - dyplom doktora medycyny nr 2048, z 4 czerwca 1929 r. W tym roku otrzymał też pierwszy stopień oficerski, podporucznika. Młodemu dr Mikulewiczowi doskonałą opinię wystawia prof. dr med. Mieczysław Michałowicz (późniejszy rektor Uniwersytetu Warszawskiego), a szef Dep. Zdrowia, gen. Brygady dr Stanisław Rouppert napisze o nim „Inteligentny, wysoko wartościowy lekarz, troskliwy i dbały o zdrowie żołnierzy….bardzo dobry administrator.”

Po ukończeniu stażu lekarskiego w Szpitalu Szkolnym Centrum Wyszkolenia Sanitarnego i w I Szpitalu Okręgowym w Warszawie awansował na porucznika i został nominowany lekarzem baonu KOP Łużki. Podczas pracy w Łużkach awansował z porucznika (od 1.I.1931 r.) na stopień kapitana (od 1. I. 1934 r.).

W połowie 1935 r. został przeniesiony z Pułku „Głębokie” Baon Łużki na stanowisko naczelnego lekarza w Centralnej Szkole Podoficerskiej KOP w Osowcu. W CSP KOP i Twierdzy Osowiec pracował do listopada 1937 r.

Specyfikę pracy lekarzy KOP-u opisał m.in. w artykule zamieszczonym w piśmie „Lekarz Wojskowy”. Podkreślał jak fachowa i społeczna jest to praca. Duży fragment poświęcił działalności pozasłużbowej lekarzy. W trudnych warunkach, borykając się ze zgubnymi skutkami leczenia przez znachorów i „babki”, lekarze KOP-u nieśli pomoc medyczną osadnikom wojskowym i ludności cywilnej. W najodleglejszych zakątkach i wsiach, szerzyli wiedzę o higienie, wpływali na podniesienie jej poziomu. Pisał m.in. że podczas „wizyty lekarskiej u ludności cywilnej nie można ograniczać się do porady fachowej, ale w sposób jak najdelikatniejszy należy podkreślać braki głównie higieniczne, które łatwo usunąć, bo wody i piasku na naszych kresach jest pod dostatkiem. Nieraz widziałem naprawdę z wielkim zadowoleniem, że podczas drugiej wizyty wygląd izby wieśniaka ulegał znacznej zmianie, być może, że powierzchownej, ale jednak zmianie na lepsze……W Łużkach np. „...gdzie wiele godzin zajęły wykłady o higienie, o jaglicy, o gruźlicy i o wychowaniu dziecka; miałem podczas wykładów zazwyczaj komplet, bo liczba słuchaczów dochodziła do 200 osób, a po wykładzie, który o ile możności ilustrowałem czy to przezroczami czy to filmem, zadawano mi wiele pytań…”.

Pod koniec 1937 r. objął stanowisko kierownika Referatu Higieny później Komisji Lekarskiej Dep. Zdrowia Ministerstwa Spraw Wojskowych w Warszawie. W 1939 r. odbył kurs aplikacyjny dla oficerów sztabowych przy Centrum Wyszkolenia Sanitarnego i w Wyższej Szkole Wojennej.

We wrześniu 1939 r. pełnił obowiązki komendanta Wojskowego Szpitala Ewakuacyjnego nr 91 w Warszawie.

Podczas okupacji pracował jako lekarz miejski i ubezpieczalni społecznej, od 1942 r. – jako lekarz powiatowy w Siedlcach.

W 1944 r. dr Kornel Mikulewicz został szefem Wydz. III Dep. Służby Zdrowia (awans na podpułkownika 1 X 1944 r.). Pełnił funkcję szefa Katedry Medycyny Wojskowej przy Uniwersytecie im. Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie i równocześnie zastępcy Naczelnego Komisarza do walki z epidemiami.

W powojennej rzeczywistości poglądy i postawa dr Mikulewicza nie spotkały się z uznaniem ówczesnych władz. W 1946 r. został zdemobilizowany. Zamieszkał w Słupsku. Był ordynatorem Oddziału Dziecięcego Szpitala Wojewódzkiego. Jako lekarz pediatra (II stop. specjalizacji) leczył całe pokolenie małych słupszczan. Pracował również jako lekarz-orzecznik ZUS. Bardzo ceniony i lubiany, wielki patriota, człowiek o nieprzeciętnym umyśle i poczuciu humoru kochał swoich małych pacjentów i ... zwierzęta. Zawsze miał psa.

Zmarł 14 listopada 1962 r. Jest pochowany na cmentarzu w Słupsku.

Odznaczony: