MAPA

W zbiorach MIH jest wiele eksponatów przypominających tragiczną historię Polski w okresie II wojny światowej. Jednym z takich artefaktów jest radziecka mapa polityczna z 1934 roku przedstawiająca ówczesną Europę. Duża mapa ścienna wygląda jak zwykła mapa szkolna, którą znamy z lekcji geografii lub historii. Jednak kiedy się jej przyjrzymy zobaczymy jak cennym jest eksponatem.

17 września 1939 roku bez wypowiedzenia wojny od wschodu zaatakowała Polskę Armia Czerwona, wspomagając w ten sposób swego niemieckiego sojusznika, z którym polscy żołnierze walczyli od 1 września. ZSRS realizowała postanowienia tajnego dokumentu z 23 sierpnia 1939 roku, który do historii przeszedł pod nazwą jako pakt Ribbentrop-Mołotow. Na mocy postanowień tego dokumentu ziemie wschodnie II RP, w tym białostocczyzna, znalazły się pod sowiecką okupacją. Jedną z miejscowości znajdującej się w granicach tej okupacji był leżący pod Białymstokiem Wasilków. Podobnie jak w innych miejscowościach tu także komuniści zaczęli organizować podporządkowane sobie władze. Nowych porządków pilnowało NKWD – czyli tajna policja polityczna. Siedzibę NKWD zorganizowano w jednym z domów prywatnych, który jest domem rodzinnym jednego z większych darczyńców naszej Izby. Pan Czesław Bagiński przekazał MIH mapę, która wisiała na ścianie w zaimprowizowanym przez sowietów biurze. Na mapie Rosjanie czerwoną kredką zaznaczyli granicę wpływów pomiędzy III Rzeszą Niemiecką i ZSRS w Europie Środkowo-Wschodniej. Kredka jest widoczna do dzisiaj.

W czerwcu 1941 roku Niemcy zaatakowali ZSRS. Realizując plan wojny błyskawicznej armia niemiecka wbijała się klinami w terytorium wroga nawet do 100 km dziennie. Armia Czerwona była na tyle zaskoczona, że większość swych samolotów straciła na ziemi, a do niewoli niemieckiej dostało się około 3 milionów radzieckich żołnierzy. Także w Wasilkowie atak niemieckich wojsk był totalnym zaskoczeniem dla Rosjan. Uciekając w pośpiechu zostawiali wiele rzeczy, w tym naszą mapę. Przodkowie pana Czesława zdjęli ją ze ściany i przechowywali przez lata. Dwa lata temu została przekazana przez niego do naszej Izby. Dzięki panu dyrektorowi Dariuszowi Jaworowskiemu mapa została odpowiednio zabezpieczona i cieszy dzisiaj oko wszystkich odwiedzających. Stanowi jeden z najcenniejszych zabytków przechowywanych przez MIH oraz jest świadectwem tragicznych wydarzeń sprzed ponad 80 lat.